Ormanlı Belediyesi

Tarihçe

ORMANLI ADININ VERİLİŞİ…

            Ormanlı; beldenin ve iki km yakınındaki köyün adı… Ormanlı kavram olarak; ormanı olan, ormana yakın olan anlamını taşır… Ormanlı Köyünün mücavir alanı ormanla kaplıdır…

Son 10-15 yıl öncesine gelene kadar, odun-kereste ticaretine katkısı olmuştur…1800-1900’lü yıllara ait arşiv belgelerinde, yörede orman ürünleri ve ticaretinin yapıldığı görülmektedir…Bu nedenle orman bölgesine yakın alanda kurulmuş Ormanlı Köyüne bu adın verilmesi gayet doğal görülmektedir…

Ormanlı Beldesine gelince… Beldenin 1800-1900’lü yıllarda kullanılan adı BAŞVİRAN’dır… Viran, kavram olarak; yıkık, dökük, harap anlamını taşır… Başviran ise; kaderine terk edilen yerleşim yerlerinin, viran halinde bulunan yerlerin başı-merkezi anlamını taşır… Yöreye bu adın verilmesi ayrı bir araştırma konusudur… Çünkü bu yerleşim yeri tarihten bu yana viraneliğe mi terk edilmişti, yoksa herhangi bir nedenle virane mi edilmişti?..

             Ayrıca; başviran için, baş-ören kelimesi de kullanılabilmektedir… Ören, kelime olarak; “eski yerleşim yerinin yıkıntısı, kalıntısı” anlamını ihtiva eder… Başören; eski yaşam yerinin, kalıntısı bulunan eski yaşam yerlerinin başı-merkezi anlamına gelmektedir… Bu adın herhangi bir yer adı olarak kullanılması tarihen önemlidir… Çünkü bu yerleşim yerlerinin tarihi bir geçmişi var demektir ve de var… Bu nedenle, beldemiz köylerinden ‘Başören’ ve ‘Başören doğancılar’ ayrı bir incelemeye tabi tutulması gerekmektedir…

            Beldenin adı üzerine yaptığımız araştırmalarda 1950-1960 yılları arasında birkaç kez değişikliğe uğradığı görülmektedir… Önce ‘başviran’, sonra yaşandığı rivayet edilen bir baş verme olayından nedeniyle ‘Başveren’, ardından da ‘Başverencuma’ adları verilmiştir…

            Güncelleştirilmeyen bazı haritalarda, halen beldenin bulunduğu yer için ‘Başverencuma’ adını görebilmekteyiz…

            Bu isimlerin yanında Cuma adının da kullanılageldiği bir gerçektir… CUMA kelime olarak: ‘Toplanma, Müslümanlar için bir ibadet günü, haftanın bir günü’ anlamlarını içerir… Beldeye ad olarak verilmesine gelince….Beldeye bağlı birçok köyün camisinin yapılışı yakın bir tarihe aittir… Merkez camisi ise çok eski yıllarda yapılmıştır(1892)… Cuma namazı, Müslümanların önem verdiği bir namaz olup, Müslümanların toplandığı bir merkez yerde kılınır… Beldenin mücavir alanına giren otuz civarındaki köyün merkezi, belde merkezidir… Çevre köylerden Cuma namazı için gelen insanlar, nereye gittiği sorulduğunda, namazı kastederek ‘cumaya gidiyorum’ dedikleri için, beldenin adı ne olursa olsun, zamanla halkın dilinde CUMA adını almıştır… Halen, belde merkezi için Ormanlı’dan çok Cuma adı zikredilmekte olup hiçbir resmi mercide bu ad kullanılmamaktadır… Cuma namazı için köylerinden gelen halk, sonraki yıllarda belde merkezinde ‘Cuma günü alış veriş pazarı’ kurulmasının akabinde, Cuma gününe ayrıca bir değer ve önem katılmıştır… Ayrıca; çevresinde “Armutlucuma-Beycuma-Çaycuma vb” birçok yerleşim yerinin adında “Cuma” olması manidardır…

            Ormanlı adını beldeye kazandıran kişi; Ormanlı Köyünün önceki muhtarlarından Said DOĞAN’dır… Said DOĞAN 1918’de Külah’ta doğmuş, annesini-babasını hiç tanıyamamış, yetim büyümüş, çobanlık yapmış, 20 yaşında Ormanlı’ya damat olarak gelmiştir… Ormanlı köyünün bir önceki muhtarı Kadir CANDAN’ın dedesi Halit Çavuş, Said’e sahip çıkmış, madene girmesini sağlamış… Böylelikle Said, işini-aşını-eşini Ormanlı’da temin etmiş… Okuryazarlığı olmamasına rağmen 1954’te Başverencuma’nın muhtarı seçilmiş… On yıl bu görevi yapmış…1964 seçimlerinde tekrar seçilmesine rağmen, okuryazarlığı olmadığı için muhtar olamamış… Ormanlı köylüsü Halit Çavuş’a olan sevgi ve sempatisi, önce köye sonra da belde merkezine yansımış…

            Köye olan sevgi, sempati ve vefasının sonucunda, 60 ihtilalinden sonra, köylerin isim değişikliğinin istendiği gerekçesiyle 1962’de belde merkezine ORMANLI adını kazandırmıştır… Başviran’ın ideolojik ve etnik bir köken anlamı olmamasına rağmen, değişikliğe tabi tutulması manidardır… Said DOĞAN, 21 yıl Ormanlı köyüne, 10 yıl Merkez mahallesine muhtarlık yapan Muhammet DOĞAN’ın babasıdır

(Kaynak Kitap: BAŞVİRAN´DAN CUMA´YA ORMANLI-Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Recep ÇETİN).